Wędrówka wśród manuskryptów

W Grecji i Rzymie korzystano ze zdobyczy materiałów piśmienniczych już obecnych w innych cywilizacjach. Początkowo był to papirus i tabliczki. Używano powiązanych tabliczek z drewna malowanych jednolicie lub pokrytych woskiem. Jeśli były związane dwie był to dyptych, trzy tryptych a więcej niż trzy tabliczki to poliptych. Grecy zaczęli także stosować w III w. p.n.e. udoskonalonej trzciny do pisania na papirusie – calamus. Ten pierwowzór naszego pióra był grubszy, ścięty i rozcięty na krańcu. Grekom zawdzięczamy powstanie książki pod kątem treści tzw. książki literackiej od V w. p.n.e. Z czasem upowszechniał się w świecie starożytnym pergamin, tworzony ze skór. Aby jednak książka nabrała współczesnego kształtu była potrzeba rozpowszechnienia się stworzonego przez Rzymian codex-u (dosłownie kloc drewniany). Kodeks to książka w formie w jakiej ją znamy czyli kart, jej pierwowzorem są wspomniane połączone tabliczki przypominające właśnie kloc drewna.
Początkowo stosowany (codex) ze względu na wygodę przez prawników z czasem stał się popularny wśród biedniejszych Rzymian. Zawierał między innymi popularną wówczas twórczość poetycką np. Homera. A w V w. n. e. zdominował formę książki. Składa się z zapisanych lub zadrukowanych kart połączonych ze sobą (zszytych lub sklejonych) na jednym brzegu nazywanym grzbietem książki. Okazało się, że codex jest najbardziej optymalną, uniwersalną i wygodną formą umożliwiającą przenoszenie treści i jej czytania.
Fot. Obraz na greckiej wazie z ok. 500 r. p.n.e. wykonany przez Douris'a przestawiający pisarza zapisującego stylusem czyli rylcem tabliczkę woskową, w tym przypadku potrójną czyli tryptych.
Fot. Muzeum w Berlinie, Pottery Fan, Wikipedia, uznanie autorstwa na tych samych warunkach