Erich Maria Remarque


Remarque to nasz chleb powszedni - powiedział podobno jeden z berlińskich księgarzy. W ciągu niecałego roku sprzedano aż milion egzemplarzy Na zachodzie bez zmian. Książki z przesłaniem antywojennym. Zaledwie kilka lat później w Niemczech do władzy dojdzie Hitler rozpętując kolejną wojnę.

Najsłynniejsza książka niemieckiego pisarza ukazała się w 1929 roku, a jej wejście do księgarń poprzedziła niespotykana jak na tamte, a nawet dzisiejsze, czasy kampania reklamowa. Słupy ogłoszeniowe zachęcały do przeczytania wielkiej powieści o wojnie już na cztery tygodnie przed premierą. Błyskawiczny sukces pozycji o do tej pory przemilczanej tematyce wywołał tzw. wojenny boom na literaturę tego gatunku. Za sukcesem Remarque'a postanowili podążyć inni pisarze i przelać na papier swe bardziej lub mniej prawdziwe wspomnienia z frontu. Powszechnie znani stali się m.in. Robert Gravies, Arnold Zweig czy Ernest Hemingway.

Wokół autora Na zachodzie bez zmian wybuchło wielkie zamieszanie, wywiady prasowe i radiowe, adaptacje teatralne i filmowe, a także spekulacje na temat jego własnych przeżyć podczas Wielkiej Wojny przysporzyły powieści, pisarzowi i całej tematyce jeszcze większej popularności. Jednak, nie trwała to długo. W kilka lat później samo posiadanie książek Remarque'a było niemile widziane. W 1933 roku Joseph Goebbels, minister nazistowskiej propagandy, zabronił wydawania książek pisarza, a istniejące symbolicznie palił na stosach jako politycznie i moralnie nieniemieckie.

Antywojenna powieść Remarquea przedstawia okropności wojny. Nie ma tu patosu, heroicznego męstwa. Jest brud, smród i śmierć - prawdziwy obraz wojny. Niektórzy z bohaterów i temat wojny, przyjaźni i braterstwa pojawiają się w kolejnych wspaniałych powieściach autora.