Mówi się, że dobry obraz wart jest tysiąc słów, zdarza się że te słowa układają się w książkę. Gdy patrzymy na dawny portret zastanawiamy się kim byli uwiecznieni na nim ludzie jak żyli, o czym myśleli podczas długich godzin spędzonych w pracowni mistrza. Większość postaci uwiecznionych na płótnach stanowi tajemnicę, a niektóre z nich inspirację do powstania książek.
Dziewczyna z perłą Johannesa Vermeer
Nazywana jest Mona Lisą północy – Dziewczyna z perłą Johannesa Vermeera to zachwycający i sławny obraz. Spoglądająca śmiało z obrazu dziewczyna wygląda jakby odwracała się zawołana przez kogoś znajomego. Dla historyków sztuki jest nieznana jednak dla czytelników stała się służącą u malarza młodą kobietą o imieniu Griet, które w swej powieści nadała jej pisarka Tracy Chevalier. Zainspirowana płótnem napisała powieść o powstaniu obrazu i jego bohaterce.
Śniadanie wioślarzy August Renoir
Impresjoniści postawili przed sobą trudne zadanie, chcieli uchwycić chwilę, moment, który zaraz przeminie. Dzięki powieści Niedziela nad Sekwaną możemy nieco dłużej pobyć z bohaterami obrazu Śniadanie wioślarzy Renoira. W książce Susan Vreeland towarzyszymy zarówno malarzowi jak i jego modelom podczas tworzenia słynnego dzieła.
Pocałunek Gustava Klimt
Wyobraźnia pisarzy tworzy czasem świat zainspirowany obrazem, a czasem ubarwia świat realny przybliżając biografię artystów i ich muz. Malowany pocałunek powstał z zachwytu nad jednym z najbardziej znanych obrazów Gustava Klimta. Elizabeth Hickey opowiada o romansie modelki i mistrza secesji ukazując życie i czasy malarza.
Sfabularyzowane biografie słynnych malarzy
Sfabularyzowane biografie słynnych malarzy napisał Irving Stone. Do najsłynniejszych jego książek należą Pasja życia przedstawiająca życie van Gogha oraz Udręka i ekstaza opisująca burzliwe dzieje Michała Anioła. Osoba i twórczość Paula Gauguina zainspirowała dwóch pisarzy W. Somerset Maugham opisał wyjeżdżającego na Tahiti artystę w książce Księżyc i miedziak. Mario Vargas Llosa natomiast równolegle opowiada o losach malarza i jego babki, działaczki społecznej Flory Tristan w powieści Raj tuż za rogiem. Zbeletryzowana biografia Stanisława Wyspiańskiego Z rodu tytanów autorstwa Władysława Bodnickiego przybliża czytelnikom nie tylko życie artysty i pisarza ale również barwne postacie bohemy okresu Młodej Polski.
Obrazy ukryte w poezji
Na obrazy patrzą również poeci. Tłusta i niezbyt ładna Włoszka to Mona Liza widziana oczami Zbigniewa Herberta. Obłe i wypukłe ciała bohaterek baroku stały się inspiracją dla Wisławy Szymborskiej, która w wierszu Kobiety Rubensa przedstawia zmieniające się kanony piękna. Cykl wierszy opisujących obrazy tak zwanych ekfraz będących próbą przełożenia na język poetycki dzieła plastycznego napisał Stanisław Grochowiak. To między innymi wiersz Płonąca żyrafa, którego inspiracją stał się obraz Salvadora Dali o tym samym tytule.